Светиот цар Константин и Светата царица Елена

Родители на Константин му беа царот Констанциј Флор и царицата Елена. Флор имаше уште деца и други жени, но од Елена го имаше само Константин. Три големи борби имаше Константин кога се зацари: една против Максенциј, тиранин во Рим, друга против Скитите на Дунав и трета против Византинците. Пред борбата со Максенциј, кога Константин имаше голема грижа и се сомневаше во својот успех, му се јави сред бел ден блескав крст на небото, сиот закитен со ѕвезди, а на крстот стоеше напишано: „Со ова победувај!“ Восхитен царот нареди да му исковаат голем крст, сличен на тој што му се јави и да го носат пред војската. Со силата на Крстот тој стекна славна победа над бројно надмоќниот непријател. Максенциј се удави во реката Тибар. Веднаш потоа Константин го издаде прочуениот Едикт, во Милано, 313 година, за престанок на гонењата на христијаните. Откако ги победи Византинците, тој изгради прекрасна престолнина на Босфор, којашто оттогаш се нарече Константинопол. Но пред ова Константин западна во тешка проказна болест (лепра). Жреците и лекарите го советуваа да се бања во крв од заклани деца, но тој тоа го одби. Тогаш му се јавија светите апостоли Петар и Павле и му рекоа да го побара епископот Силвестер, којшто ќе го излечи од страшната болест. Епископот го поучи во христијанската вера и го крсти и проказата исчезна од телото на царот. Кога во Црквата настана раздор заради смутливиот еретик Ариј, царот го свика Првиот вселенски собор во Никеја, во 325 година. На него се осуди ереста, а се утврди Православието. Благочестивата мајка на царот, света Елена, усрдно ревнуваше за верата Христова. Таа го посети Ерусалим и го пронајде Чесниот Крст Господов и на Голгота ја изгради црквата на Воскресението и уште многу други цркви по Светата земја. Во својата осумдесетта година оваа света жена се престави кај Господ, во 327 година. А царот Константин ја надживеа мајка му за десет години и се упокои во својата шеесет и петта година, во 337 година, во градот Никомидија. Неговото тело беше погребано во црквата посветена на светите апостоли во Цариград.

Преподобен маченик Пахомиј

Родум од Мала Русија. Во младоста го фатија Татарите и го продадоа на еден Турчин кожар како роб. Помина во ропство дваесет и седум години, во местото Усаки во Мала Азија. Насилно го потурчија. Отиде на Света Гора, се замонаши и помина дванаесет години во манастирот посветен на светиот апостол Павле. Реши да пострада за Христа. Неговиот старец, духовникот Јосиф, го отпрати Пахомиј до Усаки, каде што на својот поранешен господар Пахомиј му се јави како христијанин во монашка облека. Турците го удрија на маки, потоа го фрлија во затвор и најпосле го заклаа на 8 мај 1730 година, на самиот ден на Вознесение. Од неговата крв и од неговите мошти се случија многу чуда. Погребан е на островот Патмос, во црквата посветена на свети Јован Богослов. Така овој малоруски селанец стана маченик и венценосец во бесмртното Христово царство.

Дела 23, 1-11 (зачало 47)

¹ Павле го впери својот поглед кон Синедрионот и рече: „Луѓе браќа! До оној ден со најчиста совест пред Бога живеев!“ ² А првосвештеникот Ананија на оние, што стоеја пред него, им заповеда да го удрат по устата. ³ Тогаш Павле му рече: „Бог тебе ќе те удри, ѕиду варосан! Ти седиш, за да ме осудиш според Законот, а заповедаш да ме бијат против Законот!“ ⁴ А оние што стоеја пред него, рекоа: „Божјиот првосвештеник ли го навредуваш?“ ⁵ Павле одговори: „Не знаев, браќа, дека тој е првосвештеник; бидејќи е напишано: ‚Началникот на твојот народ да не го злословуваш.‘“ ⁶ А кога дозна Павле дека еден дел од нив се садукеи, а другиот – фарисеи, извика во Синедрионот: „Луѓе браќа! Јас сум фарисеј, син на фарисеј; за надеж во воскресение на мртвите ми се суди!“ ⁷ Кога го кажа тоа, настана расправија меѓу фарисеите и садукеите, и мнозина од народот се раздвоија. ⁸ Зашто садукеите велат дека нема ни воскресение, ни ангел, ни дух; а фарисеите го признаваат и едното и другото. ⁹ Настана голема врева; и станаа книжниците од фарисејската страна и почнаа да се препираат, велејќи: „Ништо лошо не наоѓаме во овој човек; ако, пак, нему му зборувал дух или ангел, тогаш да не Му се противиме на Бога.“ ¹⁰ И бидејќи настана голема мешаница, заповедникот, уплашен да не го растргнат Павле, им заповеда на војниците да слезат и да го грабнат од нив и да го одведат во тврдината. 11 Ноќта му се јави Господ и му рече: „Не плаши се, Павле! И како што сведочеше за Мене во Ерусалим, така ќе треба да сведочиш и во Рим.“

Јован 16, 15-23 (зачало 54)

¹⁵ Сѐ што има Отецот, Мое е; затоа и ви реков дека од Моето ќе земе и ќе ви јави.“¹⁶ „Уште малку, и нема да Ме гледате, и по малку, пак ќе Ме видите, зашто си одам кај Отецот.“ ¹⁷ Тогаш некои од учениците Негови си рекоа меѓу себе: „Што е тоа, што ни вели: ‚Уште малку, и нема да Ме видите‘ и ‚По малку, пак ќе Ме видите‘ и ‚Јас си одам кај Отецот?‘“ ¹⁸ И си зборуваа: „Што е тоа, што вели: ‚Уште малку?‘“ ¹⁹ Исус разбра дека сакаат да Го прашаат, и им рече: „Затоа ли се прашувате меѓу себе, што реков: ‚Уште малку, и нема да Ме гледате‘ и ‚По малку, пак ќе Ме видите?‘ ²⁰ Вистина, вистина ви велам дека вие ќе заплачете и ќе Уште малку, и нема да Ме гледате‘ и ‚По малку, пак ќе Ме видите заридате, а светот ќе се радува; вие ќе бидете нажалени, но жалоста ваша ќе се претвори во радост. 21 Жена, кога раѓа, има болки, зашто ѝ дошло времето нејзино; но штом ќе го роди детето, од радост не ги помни веќе болките, зашто се родил човек на светот. ²² Па така и вие, сега сте нажалени; но Јас пак ќе ве видам, и ќе се зарадува срцето ваше, и радоста ваша никој нема да ви ја одземе; ²³ и во тој ден нема да Ме прашувате за ништо. Вистина, вистина ви велам: што и да посакате од Отецот, во Мое име, ќе ви даде.

(Дела 23, 1-11; Јн 16, 15, 23) Пред Своето страдање, Господ им вели на учениците: „Уште малку, и нема да Ме гледате‘ и ‚По малку, пак ќе Ме видите“. Господовата смрт и страдање толку ги поразија светите апостоли, што се поматија очите на нивниот ум, и тие не можеа да видат дека Господ е Господ: светлината се скри и тие седеа во горчлива и мачна ноќ. Но кога таа темнина беше разгонета од светлината на Христовото воскресение – тие повторно Го видоа Господа. Самиот Господ вака им ги објасни Своите зборови: „ќе бидете нажалени“, вели Тој, „ќе заридате, а светот ќе се радува, вие ќе бидете нажалени, но жалоста ваша ќе се претвори во радост“. Велат дека секоја душа доживува сличен пораз на патот кон совршенството. Сеобемна темнина ја покрива и таа не знае каде да оди,но потем доаѓа Господ и нејзината тага ја претвара во радост. Таа треба да се помачи онака како што жена се мачи пред од неа да се роди човек во светот. Оттаму, зар не треба да заклучиме дела оној што не се нашол во таква мачна состојба, сѐ уште не се родил како вистински христијанин?